AMORPHIS: “Borderland”

- Amorphis, ένα από τα πιο σταθερά και διαχρονικά συγκροτήματα της σκανδιναβικής metal σκηνής, επιστρέφουν με το νέο τους άλμπουμ “Borderland”, συνεχίζοντας τη δική τους πορεία ανάμεσα στο επικό και το μελωδικό, στο σκοτάδι και το φως.

Το συγκρότημα από το Ελσίνκι δείχνει για ακόμη μία φορά πως γνωρίζει άριστα την τέχνη της μετουσίωσης της παράδοσης του φινλανδικού έπους σε σύγχρονη μουσική δύναμη.

Η επιλογή για πρώτη φορά συνεργασίας με τον Jacob Hansen έδωσε στην μπάντα ένα πιο «λακωνικό» αλλά και πιο άμεσο ηχητικό περίγραμμα, χωρίς να αφαιρεί την ατμόσφαιρα και το μελωδικό βάθος που περιμένει ο ακροατής.

Το “Borderland” δεν ψάχνει για εντυπωσιασμούς, επιδιώκει συνοχή. Η μπάντα φαίνεται να είχε σαφή πρόθεση: να δώσει χώρο στη μελωδία, στην ατμόσφαιρα και στην αφήγηση, διατηρώντας παράλληλα το σκληρό τους στίγμα. Οι κιθάρες και τα πλήκτρα συνυπάρχουν αρμονικά, η παραγωγή είναι σαφής και μεστός ο ήχος, ένα σύνολο που υπηρετεί τα τραγούδια χωρίς υπερβολές.

Παρακάτω θα βρεις την αναλυτική παρουσίαση κάθε τραγουδιού, με μουσική, ατμόσφαιρα και στίγμα.

1. The Circle: Εναρκτήριο κομμάτι που στήνει το σκηνικό: αργό, νοηματικό ξεδίπλωμα με καθαρή μελωδία και σταδιακή αύξηση έντασης. Οι πρώτες νότες λειτουργούν σαν «καθρέφτης» του τίτλου, κύκλος που κλείνει και ανοίγει ξανά. Το τραγούδι προσφέρει ισορροπία ανάμεσα στην ηλεκτρική δύναμη και το λυρικό στοιχείο, ιδανικό άνοιγμα για το σύνολο.

2. Bones: Ένα από τα πιο «άμεσα» κομμάτια του δίσκου. Βαριά riff, ξεκάθαρο ρυθμό και ρεφρέν που αγκαλιάζει το στοιχείο του έθνικ, μικρές αναλαμπές παραδοσιακής μελωδίας ενσωματώνονται χωρίς να γίνονται φορτικές. Το αποτέλεσμα είναι δυναμικό και, ταυτόχρονα, επιτηδευμένα απλό.

3. Dancing Shadow: Ψηλαφητή αίσθηση μυστήριου: ατμοσφαιρικά πλήκτρα, αρμονικές φωνητικές γραμμές και μια λεπτή αίσθηση παλαιότητας. Το κομμάτι παίζει έξυπνα με τις σκιές: η μελωδία πολλαπλασιάζεται, το ρεφρέν ανοίγει και δίνει την απαραίτητη αναπνοή.

4. Fog to Fog: Μια πιο πειραματική στιγμή όσον αφορά τις υφές. Η ομίχλη (fog) γίνεται μουσική αλλοίωση, κιθάρες που «διαλύονται» σε echo, πλήκτρα που στήνουν περάσματα. Πρόκειται για ένα κομμάτι που δουλεύει περισσότερο ως ατμόσφαιρα παρά ως καθαρή μελωδία.

5. The Strange: Εδώ οι Amorphis επανέρχονται σε πιο κιθαριστικά μονοπάτια, το τραγούδι φέρει έντονα ρυθμικά θέματα, μεταπτώσεις σε μέτρο και μια αίσθηση «παραξενιάς» που ταιριάζει με τον τίτλο. Η φωνητική απόδοση έχει αποχρώσεις δραματικότητας, και το συνολικό σχήμα δουλεύει σαν μικρή σύνθεση.

6. Tempest: Ένα από τα πιο δυνατά σημεία του δίσκου: θυμίζει την επική πλευρά των Amorphis, με κυματοειδή δομή που οδηγεί σε κορύφωση. Τα τύμπανα και οι κιθάρες σπρώχνουν το τραγούδι σε κινηματικό ρυθμό, ενώ η μελωδία μένει στο νου.

7. Light and Shadow: Το πρώτο επίσημο δείγμα από το άλμπουμ, τραγούδι με περισσότερη «ραδιοφωνική» αίσθηση χωρίς όμως να υποχωρεί σε βάθος. Η αντίθεση φωτός-σκότους δουλεύει τόσο στιχουργικά όσο και μουσικά: καθαρές φωνητικές γραμμές, ευδιάκριτο ρεφρέν, και μια παραγωγή που αναδεικνύει την καθαρότητα του ήχου.

8. The Lantern: Σκοτεινό και κινηματογραφικό, με χρήση ακουστικών μοτίβων και περάσματα που θυμίζουν μπαλάντα χωρίς να αποδίδονται σ’ ένα μοτίβο φόρμας. Στο κέντρο του τραγουδιού υπάρχει ένα μικρό όργανο-θέατρο: φλάουτο ή πλήκτρο που λειτουργεί σαν φως μέσα στο σκοτάδι.

9. Borderland: Ομώνυμο κομμάτι, που συμπυκνώνει τη θεματική του δίσκου: σύνορα, όρια, μεταβάσεις. Έχει την απαιτούμενη επική διάσταση, με ρεφρέν που «συλλαμβάνει» την ιδέα του ταξιδιού και της διχοτόμησης ανάμεσα σε δύο καταστάσεις. Είναι το «θέατρο» του δίσκου — εκεί που όλα τα μοτίβα συναντώνται.

10. Despair: Το κλείσιμο είναι σκοτεινό και αξιοπρόσεκτα ευαίσθητο. Η απόφαση να κλείσει ο δίσκος με μια ατμόσφαιρα πένθους και στοχασμού δείχνει την ωριμότητα της μπάντας: δεν χρειάζονται πάντα θριαμβικό φινάλε, η σιωπή και η λύπη έχουν και αυτές το βάρος τους.

(Σημείωση: σε εκδόσεις με bonus περιλαμβάνονται τα κομμάτια War Band και Rowan And The Cloud).

Η συνεργασία με τον Jacob Hansen φαίνεται να έδωσε έμφαση στην καθαρότητα, τη δυναμική και στην άμεση μετάδοση της μελωδίας. Η επιλογή του συγκεκριμένου παραγωγού, μετά από συνεργασίες με τον Jens Bogren τα προηγούμενα χρόνια, φανερώνει τη διάθεση της μπάντας να αναζητήσει νέες αποχρώσεις στον ήχο της, χωρίς να χάσει την ταυτότητα.

Ο Tomi Joutsen προσφέρει εδώ ίσως μια από τις πιο μετρημένες αλλά και εκφραστικές ερμηνείες της περιόδου του: οι καθαρές γραμμές συνδυάζονται με στιγμές τραχιάς έκφρασης, δημιουργώντας σύγκρουση συναισθημάτων που υπηρετεί τους στίχους. Τα όργανα είναι ισορροπημένα, πλήκτρα και κιθάρες βρίσκουν κοινό τόπο, και το rhythm section κρατάει το πλαίσιο σταθερό.

Τι λειτουργεί καλά:

• Συνοχή υλικού και στιβαρή παραγωγή.
• Ικανότητα της μπάντας να συνδυάζει μελωδία και ατμόσφαιρα χωρίς να χάνει το μεταλλικό υπόβαθρο.
• Ερμηνευτική ωριμότητα και μουσική οικονομία.

Τι ίσως να απογοητεύσει κάποιους:

• Ο ακροατής που επιζητά την πιο ακραία σκηνή των Amorphis ίσως νιώσει ότι ο δίσκος είναι πιο «μελωδικός» παρά «σκληρός».
• Κάποια μεσαία τραγούδια απαιτούν περισσότερες ακροάσεις για να «ανοίξουν» πλήρως.

Το “Borderland” είναι ένα ώριμο, αρμονικά δομημένο άλμπουμ από μια μπάντα που ξέρει πώς να εξελίσσεται χωρίς να προδίδει το παρελθόν της. Είναι ιδανικό για τον ακροατή που θέλει συγκίνηση με μέτρο, μελωδία με υπόβαθρο και μουσική που ανοίγει δρόμους αντί να κλείνει πόρτες.

- Amorphis βρίσκονται και πάλι σε θέση ισχύος, όχι με φωνές θριάμβου, αλλά με τη σιγανή, σταθερή επιβεβαίωση της τέχνης τους.

Δημήτρης Βασιλάς
Για το Rock Attitude